Kuryelik Çok Tehlikeli Meslekler Arasına Giremedi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 11 Ağustos 2023’te resmî gazetede yayınladığı “İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğinde” moto kuryelere dair yeni bir düzenleme yer almadı.
Yeni düzenlemede, elektrikli araçlar için şarj istasyonlarının faaliyetleri, kendi adına menkul sermaye iradı faaliyetleri, sinema filmi, video ve televizyon programları yapım faaliyetleri( fenomenler ve vloggerlar) gibi çalışma alanları ve birçok meslek tehlikeli meslekler statüsüne girerken moto kuryelik az tehlikeli statüsünde kaldı. Türkiye’de 348 iş çok tehlikeli, 2195 iş tehlikeli ve 916 iş az tehlikeli sınıflandırmasında. Çeşitli kodlarla tanımlanan işlerde kuryelik 53.20.09 koduyla az tehlikeli işler arasında yer alıyor.
Kurye ölümlerinin önüne geçmek için meslek tanımının çok tehlikeli statüsüne girmesi, mesleki yeterlilik belgesinin zorunlu hale gelmesi, kuryelere ileri sürüş eğitimlerinin verilmesi ve koruyucu ekipmanların firmalar tarafından karşılanması gerekiyor. Kurye ölümlerini durdurmanın tek koşulu olmasa da tedbirlerin arttırılması ve eğitimsiz insanların elini kolunu sallayarak kurye olmasının önüne geçecek düzenlemelerin ilgili bakanlıklar tarafından yapılması ve denetlemesi önemli bir noktada duruyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yaptığı son düzenlemeyi sendika ve meslek örgütlerine sorduk.
Kuryeler Konfederasyonu Başkanı Onur Kocaoğlu “Biz bir şey yapmazsak kimse bizim için bir şey yapmaz.” diyerek şöyle devam etti;
“Ya çalışma bakanlığı çalışmıyor ya da gözleri artık görmüyor. Hemen hemen her gün bir ölüm haberini aldığımız meslekten, her gün onlarca yüzlerce sakatlanma haberini aldığımız, sakat kalma haberini aldığımız bir mesleğin çok tehlikeli meslekler sınıfına alınmaması çok çok vahim bir durum. Adeta şaka gibi geldi bu bana.
Bunun için harekete geçmemiz lazım. Gerekirse derneklerimizce, federasyonlarımızca bir eylem planı oluşturup, gerekli yerlere sesimizi duyurmamız için harekete geçmemiz gerek. Çalışma Bakanlığı’nın bu mesleğe karşı adeta yok sayma durumu, çok acınası bir durum. Yani diyecek söz bulamıyorum. Bu kararı veren kişilere sadece şöyle bir tavsiyemiz var, bir kuryenin arkasına binin trafikte sadece 10 dakika gezmelerini tavsiye edeceğiz. Bir görsünler bakalım o motosiklet nasıl gidiyor. Motosikletin arkasına binmeye cesaret edemeyen insanlar ölüm tehlikesinden dolayı, böyle karar mercilerinde oturmaları gerçekten bizim için acınası bir durum. Çok büyük adaletsizlik var bu durumda.
Çalışma Bakanlığının saha kontrolörleri gerçekten iş yapmıyor. Ya da her gün her dakika rastladıkları evlerine gelen, onlar için hizmet eden. Ve onlar için hizmet ederken canlarını veren kuryeleri görmezden gelmek çok vahim bir durumdur. Konfederasyon başkanlarınca federasyonlara ve dernek başkanlarına sunup bir eylem planı oluşturmamız gerekmekte. Çünkü artık biz bir şey yapmazsak bu durum için bizim için hiç kimse bir şey yapmayacak.”
TEHİS Başkanı Tolga Kubilay Çevik ise “11 Ağustos’ta resmî gazetede fenomenlerin yaptıkları çekim bile tehlikeli işler statüsüne alınırken, neredeyse her gün bir kazanın yaşandığı moto kuryeliğin bu statüye alınmaması kabul edilemez.” dedi.
“Moto kuryeliği, öncelikli olarak bir meslek olarak kabul ettirmemiz lazım.” diyen Çevik şöyle devam etti;” Daha sonra tüm tehlikeli işler statüsünde olduğu gibi meslek eğitimlerinin zorunlu ve patronlar tarafından karşılanmasını sağlanmamız lazım. Bu süreçlerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından denetlenmesi gerekiyor.
Elbette bu hakkın kazanılması içinde moto kuryelerin birliğini sağlamak ve bunun için hukuki süreçlerin işletilmesi ve güçlü bir moto kurye hareketinin geliştirilmesi lazım. Moto kuryeler örgütlü bir güce dönüştüğünde bu hakları kazanması içinde mücadele etmesi gerekecek.”
İşçi Sağlığı ve Güvenliği Meclisi’nden Gökhan Turan’da bakanlığın yayınladığı tebliğin yetersizliği ni vurgulayarak, “kuryelerin firmaların insafına terk edildiği” ne dikkat çekti.
Moto kuryeliğin çok tehlikeli meslekler statüsüne alınması için birlikte mücadele etme vurgusu yapan kurye örgütlenmelerinin bu konuda atacakları adımları biz de yakından takip edeceğiz.
Mert Kaya
