Moto Kuryelik Tehlikeli İş Sınıfında Yer Almalıdır

CHP Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, moto kuryelik mesleğinin sorunlarının araştırılması için TBMM’ye araştırma önergesi verdi. “Moto kuryelik ölümlü iş kazası riski yüksek bir meslektir” diyen Özcan, “Sektöre dair düzenlemeler taraf olduğumuz ILO’nun standartlarıyla uyumlu hale getirilmelidir” dedi.

Geçtiğimiz hafta da CHP Ankara Milletvekili Deniz Demir moto kuryelerin iş güvenliği ve istihdam sorunlarının araştırılması için TBMM Başkanlığı’na araştırma önergesi vermişti.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, önergesinin gerekçelerini ve çözüm önerilerini şu şekilde sıraladı;

“Moto kuryelik ölümlü iş kazası riski yüksek bir meslektir.

Moto kuryeler genel olarak güvenlik açısından risk arz eden, korumasız bir araçla hizmet üretiyor. Moto kuryeler özel güvenlik ekipmanları ile çalışması gerektiği halde, şirketler maliyet nedeniyle bu ekipmanları sağlamıyor. Moto kuryelik işbaşında iken sürekli dikkat gerektiriyor. Mevsim şartlarından doğrudan etkileniyor. Tüm bu faktörler bir arada düşünüldüğünde, moto kuryeliğin ölümlü iş kazası riski yüksek bir meslek olduğu ortadadır.

2022’de 58 moto kurye, bu yıl ise şimdiye kadar 40’a yakın moto kurye iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

Moto kuryelik can güvenliği riski yüksek olduğu halde moto kuryelerin önemli bir bölümünün işçi statüsünde olmadıkları için sektördeki kazaların iş kazası değil trafik kazası olarak kaydediliyor. Dolayısıyla, moto kuryelerin yaşadıkları iş kazaları resmi rakamlara gerçekçi olarak yansımıyor. 2022’de 58 moto kurye, bu yıl şimdiye kadar 40’a yakın moto kurye iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Ölümlü, ölümsüz kazalarda, teslimat süresi baskısı, aşırı çalışma saatleri, psiko-sosyal sorunlar, dinlenme olanağından yoksunluk, mesleki yeterlilik eksikliği gibi faktörler öne çıkıyor.

Moto kuryelik mesleği tehlikeli iş sınıfında yer almalıdır

Moto kuryelik mesleği tehlikeli iş sınıfında yer almalıdır. Ancak bu sınıfta yer almıyor. Bu sebeple işverenler iş güvenliği uzmanlığı, işyeri hekimliği ve hizmetlerini sunma zorunluluğuna sahip değiller. Bu durum da sektördeki işçilerin can güvenliğini tehlikeye atan faktörlerden biridir. Moto kuryelerin çok büyük bölümünün iş sağlığı ve güvenliği eğitimi almadığı da biliniyor.

Motosiklet sürücü belgesinin moto kuryelik yapmak için yeterli olması önemli bir sorundur.

Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun hazırladığı Motosikletli Kurye Ulusal Yeterlilik Standardı 2017 yılında yürürlüğe girdi. Ancak bu standartların bağlayıcı bir niteliği yok. Söz konusu standartlarda mesleki teçhizat tanımının geliştirilmesi gerekmektedir. Aksi durumda bir yaptırımı olmadığı için, moto kuryeler mesleki yeterlilik belgesini almaya ihtiyaç duymuyorlar. Motosiklet sürücü belgesinin moto kuryelik yapmak için yeterli olması önemli bir sorundur. Çalışan örgütleri, mesleğin güvenli icrası için ileri sürüş tekniklerinin öğrenilmesini gerekli görüyor. Moto kuryeler için mesleki yetkinliğin ve güvenli sürüşün güvence altına alınması için tüm sorunlar ivedilikle giderilmelidir. Sektöre dair düzenlemeler taraf olduğumuz ILO’nun standartlarıyla uyumlu hale getirilmelidir. Moto kuryelik, son etap teslimat sektöründe ücretli emekçi niteliği arz ediyor. Ancak moto kuryeler işçi statüsünde çalıştırılmıyor. Dijital platformlar üzerinden işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş gören moto kuryelerin işçi statüsüne kavuşturulmaları gerektiği açıktır. Sektöre dair düzenlemelerin ILO’nun standartlarıyla uyumlu hale getirilmesi acil bir gerekliliktir.”